ویتامین E از جمله ریزمغذی های محلول در چربی و ضروری بدن است.
محلول در چربی بودن به معنای این است که جذب ویتامین E همراه با غذا بیشتر است و محل ذخیره این ویتامین در بافت چربی می باشد درنتیجه به راحتی از بدن دفع نمی شود.
ضروری بودن نیز اشاره به این مورد دارد که بدن قادر به ساخت این ویتامین نیست و باید آن را از منابع ویتامین E دریافت کند.
ویتامین ای دارای 8 فرم مختلف است که کارامدترین ایزومر در بدن آلفا توکوفرول می باشد.
گفته می شود که در کشورهای توسعه یافته کمبود ویتامین E و علائم بالینی کمبود آن کمتر دیده می شود. البته این فرضیه وجود دارد که کمبود ویتامین E و علائم کمبود آن در سایر کشورها شایع تر است.
فهرست مطالب
نقش ویتامین E در بدن
همان طور که می دانید بدن انسان همیشه در معرض رادیکال های آزاد قرار دارد. رادیکال های آزاد می توانند به سلول ها آسیب زده و از عمر آن ها بکاهند. خط مقدم مبارزه با رادیکال های آزاد، آنتی اکسیدان ها هستند و ویتامین ای یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان های بدن می باشد.
اگر نقش آنتی اکسیدانی برخی از ترکیبات همچون ویتامین ای نبود، رادیکال های آزاد با حمله به سلول های سالم و تخریب آن ها مقدمات بیماری هایی از جمله سرطان را فراهم می کردند. به همین دلیل است که از ویتامین ای به عنوان یک ترکیب در پیشگیری از سرطان ها استفاده می شود.
همچنین بدن به ویتامین E برای حفظ و ارتقاء سیستم ایمنی بدن، تشکیل گولبول های قرمز، استفاده بهینه از ویتامین K، اتساع رگ های خونی نیاز دارد.
چقدر به ویتامین E نیاز داریم؟
پس از بررسی های بسیار میزان دریافت ویتامین E برای گروه های سنی مختلف مشخص شد. در جدول زیر میزان توصیه شده ویتامین E آورده شده است:
| ویتامین E (آلفا توکوفرول) مورد نیاز برحسب RDA | |
| 0-6 ماه | 4 میلی گرم(IU 6) |
| 7-12 ماه | 5 میلی گرم(IU 7.5) |
| 1-3 سال | 6 میلی گرم(IU 9) |
| 4-8 سال | 7 میلی گرم(IU 10.5) |
| 9-13 سال | 11 میلی گرم(IU 16.4) |
| 14 سال و بالاتر | 15 میلی گرم(IU 22.4) |
منابع غذایی دریافت ویتامین E
در جدول زیر 6 ماده غذایی که گفته می شود بالاترین سطح ویتامین ای را دارند؛ آورده شده است:
| نام ماده غذایی | مقیاس مورد نظر | میلی گرم ویتامین ای در مقیاس گفته شده |
| بادام | 4/1 فنجان | 7 میلی گرم |
| روغن ذرت | 1 ق غ | 2 میلی گرم |
| بادام زمینی | 4/1 فنجان | 3 میلی گرم |
| تخمه افتابگردان | 4/1 فنجان | 12 میلی گرم |
| روغن لوبیا سویا | ا ق غ | 1 میلی گرم |
| روغن جوانه گندم | 1 ق غ | 20 میلی گرم |
.
علائم کمبود ویتامین E
گرچه تعداد مواردی که علائم بالینی کمبود ویتامین E بروز می کند، پایین می باشد و در موارد بسیاری با مشکلات دیگر اشتباه گرفته می شوند، علائم زیر را در ذهن داشته باشید تا به تشخیص دقیق تری برسید:
علائم کمبود ویتامین E در بزرگسالان
- از دست دادن حس پاها و دست ها
- از دست دادن کنترل حرکات بدن
- ضعف ماهیچه ها
- مشکلات بینایی
- ضعف سیستم ایمنی که در دراز مدت می تواند منجر به بیماری های قلب و سرطان شود.
علائم کمبود ویتامین E در نوزادان
- رتینوپاتی
- آنمی هولیتیک
علائم زیادبود(over dose) ویتامین ای
زیادبود ویتامین E به ندرت رخ می دهد و علائم آن شامل موارد زیر می باشد:
- خستگی و ضعف
- حالت تهوع
- اسهال
- نفخ شکم
- تاری دید
لازم بذکر است مصرف دوزهای بالای ویتامین E به مدت طولانی مهم ترین عامل زیادبود این ویتامین می باشند.
چه افرادی به ویتامین E بیشتری نیاز دارند؟
به طور کلی سه گروه از افراد بیشتر از سایرین نیازمند دریافت ویتامین E ازطریق غذا یا مکمل غذایی هستند.
-
افرادی که دارای بیماری گوارشی می باشند و در جذب چربی ها مشکل دارند.
بیماری های گوارشی نظیر: بیماری های کبد و پانکراس، سلیاک، کرون، عدم تحمل لاکتوز، کولیت اولسراتیو
-
افرادی که بیشتر از سایرین در معرض خطر رادیکال های آزاد هستند، همانند:
- افراد سیگاری
- افرادی که در هوای آلوده زندگی می کنند
- افرادی که بیش از اندازه در معرض اشعه خورشید قرار دارند.
- افرادی که در شرایط استرس زا زندگی می کنند
- ورزشکاران مقاومتی و ورزشکارانی که مدت زمان طولانی و سخت تمرین می کنند.
- مصرف بیش از اندازه الکل
-
افراد دارای بیماری های خاص:
بیماران آتاکسی(عدم تعادل)
آتاکسی یک بیماری دستگاه عصبی می باشد که می تواند ارثی یا اکتسابی باشد. از جمله علل اکتسابی بروز این بیماری کمبود ویتامین E است. درمان پیشنهادی برای این بیماری مکمل ویتامین E می باشد.
افراد مبتلا به آلزایمر
مطالعات اخیر نشان داده اند که افزایش دریافت رژیمی ویتامین E می تواند ریسک ابتلا به آلزایمر را بکاهد. همچنین مصرف همزمان ویتامین E همراه با داروهای ضدآلزایمر می تواند وضعیت بیمار را بهبود بخشد. گفته می شود مصرف ویتامینE می تواند وابستگی بیمار به مراقب سلامت را به تاخیر بیاندازد( بیماری هایی با شدت خفیف تا متوسط)
بیماران دارای کبدچرب غیر الکلی
مطالعات نشان داده اند که مصرف مکمل ویتامین E می تواند برخی از علائم کبدچرب غیرالکلی را بهبود بخشد. برخی شواهد نشان دهنده این است که مصرف ویتامین E با این هدف در دراز مدت(دو سال) با مقاومت به انسولین مرتبط است.
مطالعات بسیاری درخصوص نقش ویتامین ای در پیشگیری و کنترل بیماری های قلبی و انواع سرطان صورت گرفته است که هنوز به نتایج واحدی دست پیدا نکرده اند به همین دلیل از آورده شدن آن ها در این مقاله علمی خوداری شده است.
موارد احتیاط و تداخلات ویتامین E
مصرف ویتامین E برای بسیاری از افراد در دوز تعریف شده ایمن می باشد و عارضه خاصی گزارش نشده است. اما افرادی که در زیر لیست شده اند باید با احتیاط بیشتری ویتامین ای در دوزهای بالا را دریافت کنند:
افراد با سابقه حمله قلبی و سکته
مصرف دوزهای بالا ویتامین ای در این افراد ریسک مرگ و میر را افزایش می دهد.
افراد مبتلا به دیابت
دوزهای بالای ویتامین E در این افراد می تواند ریسک نارسایی قلبی را افزایش دهد.
افراد مبتلا به سرطان پروستات
البته هنوز تایید نشده است اما برخی از مطالعات بیان می کنند دریافت دوزهای بالا ویتامین ای می تواند ریسک ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد. همچنین در افراد مبتلا به سرطان گردن و سر، ریسک بازگشت بیماری را افزایش می دهد.
استئوپروز
انجام تمرینات ورزشی می تواند ریسک استئوپروز را کاهش دهد. دریافت ویتامین ای اثر بخشی تمرین را کاهش می دهد.
افراد تحت عمل جراحی
افرادی که قصد انجام عمل جراحی دارند، نباید 2 هفته قبل و بعد از جراحی از مکمل های ویتامین ای استفاده کنند.
کمبود ویتامین K
در افرادی که کمبود ویتامین K دارند، زمان انعقاد خون افزایش و ریسک خون ریزی بالا می رود.