مو یک فیلامنت پروتئینی است که از فولیکول های موجود در پوست می روید. اگرچه مو یک بافت مرده است اما فولیکول ها مو سلول های زنده هستند که رشد و سلامت مو وابسته به سلامت این سلول هاست.
فولیکول ها همانند هر سلول زنده ایی نیازمند دریافت مواد مغذی هستند بنابراین کمبود مواد مغذی رشد و سلامت مو را تحت تاثیر قرار می دهد.
اگرچه تا به حال مطالعات متعددی در خصوص رابطه سوءتغذیه بخصوص کمبود انرژی و پروتئین با ریزش مو صورت گرفته است اما مطالعات در خصوص کمبود هریک از مواد مغذی در افراد سالم هنوز کافی نمی باشد.
فهرست مطالب
ویتامین های پیشگیری از ریزش مو
ویتامین E
مطالعات رابطه معنی داری بین طاسی و استرس اکسیداتیو در مطالعات نشان داده اند به طوری که در افراد مبتلا به طاسی معمولا ظرفیت آنتی اکسیدانی به خصوص در پوست فرق سر نسبت به سایر افراد پایین تر است. در یک کارآزمایی بالینی دریافت روزانه ١٠٠ میلی گرم مشتقات ویتامین E در بیماران مبتلا به ریزش مو به مدت ٨ ماه سبب افزایش تعداد مو در مقایسه با گروه دارونما شد.
ویتامین های گروه B
کمبود بیوتین یا ویتامین B7 با درماتیت (التهاب پوستی)، ریزش مو و طاسی ارتباط دارد. اگرچه تا به حال هیچ کارآزمایی بالینی به بررسی اثرات مکمل یاری با بیوتین بر درمان ریزش مو نپرداخته است اما تامین نیاز روزانه این ویتامین در پیشگیری از ریزش مو موثر است.
کمبود شدید نیاسین یا ویتامین B3 سبب بیماری پلاگر می شود. ورم ها، زخم های پوستی و ریزش مو از عوارض اصلی این بیماری است. دریافت کافی این ویتامین برای سلامت پوست و مو لازم می باشد. در یک مطالعه دریافت خوراکی مشتقات نیاسین در افزایش رشد مو در زنان مبتلا به طاسی موثر بود.
کمبود اسید فولیک یا ویتامین B9 می تواند ساخت کلاژن موجود در پوست و مو را دچار اختلال کند. کلاژن یک پروتئین سه رشته ایی و فراوان ترین پروتئین بدن انسان است. اسید فولیک در تکثیر DNA نقش دارد. سلول های پوست و مو تکثیر سلولی زیادی دارند. اسیدفولیک با انتقال گروه متیل در ساخت اسیدآمینه های گوگرددار در ساختار کلاژن نقش دارد.
کمبود کوبالامین یا B12 می تواند سبب سفیدی مو شود. به گونه ای که مصرف مقدار کافی از این ویتامین سبب مشکی شدن موهای سفید ناشی از کمبود اینویتامین می شود.
روی
براساس پژوهش های صورت گرفته کمبود روی احتمالا از دلایل ریزش مو می باشد و روی در درمان ریزش مو در افراد دچار کمبود این ماده معدنی و حتی بدون کمبود می تواند موثر باشد. این فرض وجود دارد که اثربخشی مکمل یاری با روی در ریزش مو در افراد غیرمبتلا به کمبود روی، این باشد که هنوز کمبود بارز نشده است. روی به عنوان کوفاکتور متالوآنزیم ها تقریبا در تمام فرآیندهای متابولیسمی بدن نقش دارد و روی رشد مو نیز موثر است. روی همچنین نقش عملکردی مهمی در چرخه فولیکول های مو ایفا می کند. در یک کارآزمایی بالینی بر روی افراد مبتلا به طاسی منطقه ای با غلظت سرمی پایین روی، مکمل یاری روزانه با ٥٠ میلی گرم گلوکات روی به مدت ٦ هفته سبب افزایش غلظت سرمی روی و درمان طاسی ٦٠ درصد بیماران شد.
مس
مس همانند روی کوفاکتور بسیاری ار آنزیم های دخیل در متابولیسم فعالیت های بدن از جمله آنزیم لیزیل اکسیداز است که در ساخت کلاژن نقش دارد. مس همچنین نقش اساسی در افتراق و تکثیر سلول های پاپیلا پوستی ایفا می کند. این سلول ها فیبروبلاست های اختصاصی بوده که نقش مهمی در رشد فولیکول های مو ایفا می کنند.
آهن
مطالعات متعددی رابطه بین کمبود آهن و ریزش مو را بررسی کرده اند. تقریبا بیشتر این مطالعات روی خانم ها انجام شده و تاکید بر ریزش مو با آسیب دائمی غیرفولیکولی (noncicatricial) دارد. این احتمالات وجود دارد که کمبود آهن با طاسی منطقه ای، آندروژنی، طاسی کامل فرق سر و ریزش مو منتشر مرتبط باشد. براساس پژوهشی که روی زنان و مردان مبتلا به ریزش مو با آسیب دائمی فولیکولی و غیرفولیکولی صورت گرفت، طول دوره درمان ریزش مو به در افراد مبتلا به کمبود آهن طولانی تر از سایر افراد بود. بنابراین کم خونی ناشی از فقر آهن باید درمان شود. هنوز علم نتوانسته است بطور قطع رابطه بین کمبود آهن و ریزش مو را به اثبات برساند، اگرچه در بسیاری از مطالعات این رابطه مشاهده شده است.
اسیدهای آمینه
نقش اسیدهای آمینه ضروری در آنمی به خوبی شناخته شده است اما اثر احتمالی آن ها بر رشد مو تا به حال بررسی نشده است. باتوجه به ذخایر اسیدهای آمینه معمولا احتمال کمبود کم است البته در این مورد اسید آمینه لیزین مستثنی است. با توجه به زیست دسترسی پایین این اسیدآمینه در مواد غذایی، احتمال کمبود آن وجود دارد. در زمان کمبود، بدن اولویت را تامین نیاز بافت های ضروری قرار می دهد و بافت های غیرضروری نظیر فولیکول ها موی سر حذف می شوند. لیزین نقش مهمی در برداشت روی و آهن ایفا می کند. در زنان مبتلا به کم خونی فقر آهن مکمل یاری روزانه با 2-1/5 گرم لیزین همراه با آهن بطور معنی داری غلظت فریتین را افزایش داد. سیستین و متیونین اسیدهای آمینه تامین کننده سولفور مورد نیاز بدن هستند. سولفور ماده اصلی تشکیل دهنده پوست و مو است و سبب استحکام آنها می شود. به همین دلیل این دو اسید آمینه به مقدار زیاد در پروتئین های تشکیل دهنده بافت مو و پوست یافت می شوند و کمبود آنها استحکام و سلامت این بافت ها را به مخاطره می اندازد.